Nam tài tử Lê Quỳnh (ngồi) tại văn phòng USCC Los Angeles năm 2005. (Hình: Nam Lộc cung cấp)
Nam Lộc
Sáng Thứ Bảy đầu tiên của năm mới 2008, Nam California bỗng khoác một bộ mặt ảm đạm. Không phải chỉ vì cơn bão và trận mưa tầm tã đổ xuống đêm hôm trước, mà còn là những giọt nước mắt khóc bạn cùng lời báo tin nghẹn ngào mà anh Nguyễn Cư và chị Kiều Chinh đã thay phiên gọi cho nhau, cho thân hữu và cho tôi để chia sẻ một tin buồn đầu năm. Ðó là nam tài tử điển trai và nổi tiếng nhất của nền điện ảnh Việt Nam, Lê Quỳnh, vừa trút hơi thở cuối cùng tại một bệnh viện ở Orange County vào lúc 12 giờ 40 sáng ngày Thứ Bảy, 5 Tháng Giêng, 2008, hưởng thọ 74 tuổi.
Tài tử Lê Quỳnh sinh ngày 6 Tháng Chín, 1934 tại Hà Nội, di cư vào Nam năm 1954. Ngay sau đó, ông đã là tài tử xuất hiện trong bộ phim đầu tiên của nền điện ảnh Việt Nam, Chúng Tôi Muốn Sống, của đạo diễn Vĩnh Noãn. Cuốn phim này đã gây được những tiếng vang lớn lao, tạo niềm xúc động mãnh liệt và đã trở thành một tài liệu lịch sử, nói lên ý chí phấn đấu và lòng yêu chuộng tự do của người Việt Nam. (Lượt bỏ 2 giòng)
Tiếp theo thành tích vẻ vang vừa kể, tài tử Lê Quỳnh đã liên tục được mời xuất hiện trong hầu hết những cuốn phim có tầm vóc lớn và quan trọng khác của Việt Nam hoặc do các hãng phim quốc tế thực hiện như Ðất Lành, Thiếu Phụ Nam Xương, Tổ Ðặc Công 13, The Quiet American, A Night of The Dragon...
Ðặc biệt, khi nữ tài tử Kiều Chinh lần đầu tiên đóng phim đã xuất hiện bên cạnh ông trong một bộ phim nổi tiếng khác, Hồi Chuông Thiên Mụ, do Lê Dân đạo diễn và thực hiện năm 1957, khởi đầu cho một kết hợp nghệ thuật tốt đẹp giữa hai tên tuổi được yêu thích nhất của nền điện ảnh Việt Nam thời bấy giờ. Ðó là sự thành công liên tục mà Lê Quỳnh và Kiều Chinh gặt hái được sau đó qua các cuốn phim tiếp nối như Từ Sài Gòn Ðến Ðiện Biên Phủ, Chờ Sáng......
Tài tử Lê Quỳnh cũng đã nhiều lần đại diện Việt Nam đi dự các đại hội điện ảnh quốc tế ở khắp nơi trên thế giới.
Lê Quỳnh gia nhập quân đội năm 1952. Ông là một phi công ưu tú và can đảm của không lực VNCH, với chức vụ cuối cùng là thiếu tá. Trong thời gian phục vụ quân đội, ông đã thực hiện nhiều phi vụ chiến đấu, nhất là tại các chiến trường sôi động như Ðồng Xoài, Bình Giả, U Minh Thượng, U Minh Hạ... và đã từng nhận được các huy chương cao quý như Anh Dũng Bội Tinh và Phi Dũng Bội Tinh. Ngoài ra ông cũng tham gia vào những hoạt động hành chánh dân sự và xã hội khác và đã từng ra ứng cử dân biểu quốc hội VNCH vào năm 1967.
Tài tử Lê Quỳnh sang định cư tại Hoa Kỳ vào năm 1975. Ngay sau đó, ông đã tích cực tham gia vào các hoạt động văn hóa, nghệ thuật và là một trong những cố vấn di trú đầu tiên của cơ quan thiện nguyện USCC tại Los Angeles. Ông đã giúp đỡ cho hàng ngàn gia đình có cơ hội đoàn tụ sau những chia cắt gây ra bởi biến cố đau thương 1975.
Tài tử Lê Quỳnh ra đi để lại vợ và 9 người con, 5 trai, 4 gái, tất cả đều đã trưởng thành, trong số đó có hai người theo nghiệp cha đi vào con đường phục vụ nghệ thuật. Ðó là nữ ca sĩ Ý Lan và MC kiêm ca sĩ Quỳnh Hương, hai người con của nữ danh ca Thái Thanh.
(Nam Lộc, Tháng Giêng, 2008, viết để tiếc thương người anh, người bạn vong niên).
