Danh ca Út trà Ôn

[khuyenmap]

Trên 50 năm, kể từ khi bước chân vào lĩnh vực sân khấu cải lương, nghệ sĩ Út Trà Ôn để lại trong lòng khán giả với hàng chục vai diễn độc đáo, hàng trăm bài hát vọng cổ mà cho tới ngày nay khó một ai có thể thay thế được.
Bắt đầu sự nghiệp từ những bài ca lẻ đến nay 1990 – Nghệ sĩ ưu tú Út Trà Ôn đã đi qua một chặng đường dài trên nền nghệ thuật sân khấu cải lương của dân tộc. Trong chừng mực nào đó, chúng ta có thể xem ông như là một trong những pho tự điển sống về hoạt động sân khấu cải lương của miền Nam trước đây. Những vai diễn thành công của ông có thể kể: Thái tử lưng gù trong Một tình tan vở của Mộng Vân; Hoàng tử Bá Tùng trong Cung đàn trên sông lạnh của Thu An; ông Cò Hương trong Tuyệt tình ca của Hoa Phượng – Ngọc Điệp; Ông Đô trong Nổi buồn con gái của Hoa Phượng; Vương Bá Thiên trong vở cùng tên. . .
Sau ngày giải phóng (1975) trong vai Tám Khỏe của vở Người ven đô, ông đã để lại trong lòng khán giả một tình cảm khó quên. Ngoài vai Tám Khỏe, ông còn xuất hiện trên sân khấu và băng hình video những vai như Thành trong Đời cô Lựu của Trần Hữu Trang; Kiều Ông trong vở Kiều Nguyệt Nga của Ngọc Cung; Thái giám trong vở San Hậu của Quy Sắc. . .
Sắm vai diễn tuồng đã hay nhưng “cái để đời”, cái mà Út Trà Ôn mãi mãi làm rung động lòng khách mộ điệu chính là giọng hát qua các bài ca cổ như: Thức trót đêm đông, Sầu bạn chung tình, Tôn Tẩn giả điên, Sầu vương biên ải, Tình anh bán chiếu, Gánh nước đêm trăng, Ông lão chèo đò, Đài hoa dâng Bác, Tôi là Việt Nam, Anh là ai, Núm ruột quê hương, . . .
Hơn 50 năm say mê lăn lộn trong nghề, nghệ sĩ Út Trà Ôn đã đạt đến những điểm cao của nghệ thuật:
- Năm 1954, ông được giới báo chí và khách mộ điệu bình chọn là một trong ba “kép được cảm tình nhiều nhất” (Ba Vân 4.001 phiếu, Út Trà Ôn 1.529 phiếu; Năm Châu 1.441 phiếu và là “kép có giọng ca hay nhất”: Út Trà Ôn: 6.296 phiếu, Bảy Cao 735 phiếu, Ba Vân: 616 phiếu) (theo báo Tiếng Dội, số ra ngày 27/10/1954). Do sự bình chọn này giới báo chí và khách mộ điệu phong tặng ông danh hiệu “đệ nhất danh ca”.
- Năm 1980, ông đoạt giải nghệ sĩ A1 thành phố Hồ Chí Minh.
- Năm 1988, ông được Nhà nước tặng danh hiệu “Nghệ sĩ ưu tú”.
Ông từ trần ngày 13/8/2001, tại Thành phố Hồ Chí Minh, an táng tại Chùa Nghệ sĩ, Gò vấp.

[ngocanh]

Tiếc là...thời đó HTV chưa có sáng kiến Cánh Chim Không Mõi nên Út Trà Ôn...không có tư liệu gì cả.

Tuy nhiên đài TH Vĩnh Long thì có nhưng làm..không hay.

[HoaiLang]

Chỉ căn cứ theo bài viết trên, để ý sẽ thấy trước 75 cậu Mười Út thành công qua nhiều vai tuồng -thật ra bài viết liệt kê cũng chưa đủ- nhưng sau 75 thì vỏn vẹn chỉ vai Tám Khỏe trong vở Người Ven Đô thôi!

[Glassy]

Dung roi, khong co nhieu tai lieu ve ong, that dang tiec!

[ngocanh]

Mình chỉ coi được Út Trà Ôn trong Tuyệt Tình cà & Kiều Nguyệt Nga...đóng những vai lớn tuổi không à.

[tuequang]

Tôi muốn nghe bài GÁNH NƯỚC ĐÊM TRĂNG do Nghệ sĩ Út Trà Ôn hát trước 1972 mà không biết tìm đâu,xin diễn đàn giúp tôi voi theo địa chỉ tuequang79@yahoo.com,chân thành cảm ơn!

[tienghathoctro]

Ngọc Anh chưa được xem nghệ sĩ ưu tú Út Trà Ôn diễn vai Tám Khỏe trong vở cải lương Người Ven Đô và vai cha của Ốc trong vở Ngao Sò Ốc Hến sao?.

[ngocanh]

Chưa Mod THT

[khuyenmap]

NSND Út Trà Ôn bị mắc bệnh nhũn não, khiến cánh tay trái và chân trái bị tê liệt. Những ngày cuối đời ở bệnh viện, nghệ sĩ liên tục dùng tay phải lần chuỗi hạt, chân phải cử động mạnh mỗi khi có ai đó đến thăm. Đôi mắt ông mở to nhìn người thân, dường như muốn nói điều gì mà không thốt được nên lời. Ca sĩ Bích Phượng (con gái nghệ sĩ Út Trà Ôn) nghẹn ngào kể: "Hôm đó, ba bị té khi đi vệ sinh, cả nhà không ai hay vì dạo này ba muốn được yên tĩnh... Má khóc hết nước mắt khi bác sĩ bảo phải đem ba vào bệnh viện. Ba còn nhiều điều trăng trối nhưng chưa nói được".
Soạn giả Viễn Châu là người cuối cùng đến thăm người bạn tri âm. Đối với NSƯT Viễn Châu, sự nghiệp của ông với hơn 2.000 bài vọng cổ, thì có 2/3 là nhờ công lao truyền bá của NSND Út Trà Ôn, một anh nông dân xuất thân từ miệt đồng có cái tên rất mộc mạc: Nguyễn Thành Út. Ông Út có khiếu ca nhạc tài tử, nên sau mỗi mùa gặt, ông thường được bạn bè chiêu đãi. Tiếng lành đồn xa, một nhà sư đã tặng ông bài Tôn Tẫn giả điên. Với vốn liếng đó, ông quá giang ghe lá từ huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long lên Sài Gòn lập nghiệp. Gia sản mang theo chỉ có bài ca, chiếc nón lá và vài bộ quần áo. Khi nghe tin: "Gánh hát Tiến Hóa cần tuyển kép trẻ", ông nôn nao xin được thi thử. Bầu gánh gật đầu nhận ngay sau câu vọng cổ đầu tiên. Từ bước ngoặt đó, làng sân khấu cải lương miền Nam đã có Đệ nhất danh ca Út Trà Ôn.
Vĩnh biệt ông, người nghệ sĩ tài hoa đã cống hiến cả đời cho sân khấu. Từ gánh Tiến Hóa chân ướt chân ráo, đến đoàn Tài năng Trẻ Nhà hát Trần Hữu Trang với chặng đường 70 năm. Ông chính là tấm gương phấn đấu của nhiều thế hệ nghệ sĩ cải lương. Sống và chết vì nghề, vì nét đẹp chân phương sân khấu dân tộc.

[byby]

tienghathoctro có nhầm lẫn không?Trong vở NGAO SÒ ỐC HẾN đâu có nhân vật cha của ỐC, cũng không có nghệ sĩ ÚT TRÀ ÔN

[khuyenmap]

Hồi ấy, cải lương đang thời hưng thịnh - ông út Trà Ôn nhớ lại - nhiều gánh hát được lập ra. Ðào, kép nổi tiếng được săn đón, chìu chuộng, được trả thù lao hậu hĩnh. Nhưng cũng cần nhớ là hồi ấy, làm contract (giao - hợp đồng) kỹ lắm, ít ai dám vi phạm".
Ngoài khoản tiền hợp đồng, các nghệ sỹ còn hưởng thù lao từng xuất diễn. Và ở các đại ban làm ăn khấm khá, tiền thù lao được trả ngay sau xuất diễn. Cứ mỗi xuất diễn, ông nhận thù lao hơn một lượng vàng, còn giao kèo mỗi năm tính cả vài trăm lượng. Là ngôi sao đắt giá của sân khấu cải lương mấy chục năm liền, ông cũng là giọng ca vàng của các hãng đĩa hát thời ấy với hàng ngàn đĩa đã thu.
Gắn với sự hưng thịnh của sân khấu cải lương, kỹ nghệ sản xuất đĩa hát cải lương hồi ấy cũng hốt bạc nhờ các giọng ca vàng. Các hãng đĩa Asia, Hương Sơn, Việt Nam... lần lượt tung ra loại đĩa 78 và sau này thêm các loại 45, 33 vòng thu các bài vọng cổ, những vở tuồng ăn khách.
út Trà ôn là một trong những giọng ca dẫn đầu về thu đĩa. Ông kể: "Thường thì sau khi vãn tuồng thì bắt đầu thu đĩa, có khi thu từ khuya cho đến sáng hôm sau. Những ngày không tập tuồng, nghỉ diễn thì thu suốt ngày". Hàng ngàn đĩa như vậy (mỗi đĩa phát hành 50.000 - 70.000 bản) đã đưa ra thị trường, trong đó hẳn nhiên có nhiều đĩa ghi những vở tuồng nổi tiếng do út Trà Ôn đóng vai chính: Tuyệt tình ca, Thái tử lưng gù, Thuyền ra cửa biển, Mắt em là bể oan cừu, Lỡ bước sang ngang... Ông cho biết, có ngày tiền thu đĩa, ông nhận được cả trăm ngàn đồng"...
Có thể nói, với những nguồn thu vào loại kỷ lục từ biểu diễn, thu đĩa, danh ca út Trà ôn đã sống rất "vương giả". Có điều , như bà Bích Thủy - người bạn đời của ông, thì "Tiền làm ra như nước, nhưng nghệ sỹ lúc ấy phần lớn ham vui, tiêu xài thoải mái, đâu có nghĩ gì đến chuyện dành dụm, đầu tư sinh lợi. Cho nên có đó rồi hết đó. Cũng may là tôi mua được căn nhà để ở từ đó đến giờ".
Sau ngày giải phóng, út Trà Ôn tiếp tục ca diễn, đóng góp cho sân khấu cải lương ở các đoàn Sài Gòn 1, Trần Hữu Trang và các nhóm nghệ sỹ khác. Vai Tám Khỏe trong vở "Người ven đô" do ông thủ diễn đến nay vẫn được mọi người ca ngợi.
Tháng 3-1997, út Trà Ôn vinh dự được phong tặng Nghệ sỹ Nhân dân cùng những nghệ sỹ có đóng góp lớn cho nền nghệ thuật Việt Nam.

[tienghathoctro]

[img]Ngoài khoản tiền hợp đồng, các nghệ sỹ còn hưởng thù lao từng xuất diễn

Đọc dòng chữ trên, Tiếng Hát Học Trò đã tự hỏi: Không biết sau 1975, khi cải lương còn hưng thịnh, nhiều đoàn cải lương ăn khách, khán giả chen nhau mua vé hết vé luôn, chẳng hạn như đoàn cải lương Thanh Minh của bà bầu Thơ luôn đông khách vì có nghệ sĩ cải lương Thanh Nga; vậy thời điểm lúc đó từ 1975 đến 1978 nghệ sĩ Thanh Nga còn sống cô có được hưởng thù lao từng xuất diễn như Út Trà Ôn đã từng được hưởng như trước 1975 hay không?.

Bà Bích Thủy - người bạn đời của NSND Út Trà Ôn - hiện nay còn sống hay đã mất?. Bà có phải là mẹ ruột của nữ ca sĩ Bích Phượng hát dân ca và dòng nhạc quê hương không?. Được biết Bích Phượng là con gái út của nghệ sĩ Út Trà Ôn, chồng cô chơi đàn guitare tại sân khấu ca nhạc Trống Đồng, hình như tên là Hoàng Tuấn hay Hoàng Triều gì đó!.

[duonghoa]

tienghathoctro có nhầm lẫn không?Trong vở NGAO SÒ ỐC HẾN đâu có nhân vật cha của ỐC, cũng không có nghệ sĩ ÚT TRÀ ÔN

nham va khong nham. Nghe Si Ut Tra On co dong vai Trum So trong tuong Ngheu So Oc Hen cua doan Sai gon 1, co thu hinh nhung chi nua tuong, tu luc len huyen duong cho toi luc chot. tuong nay toan nhung nghe si gao coi nhat cua san khau cai luong:

Thanh Duoc vai Quan Huyen
Phuong Lien vai Thi Hen
Bao Quoc vai Thay De
ai vai Thay Ly quen roi
Ut Tra On vai Trum So
Ngoc Giau vai ba Huyen
Hong Nga vai ba De
Kim Ngoc vai ba Ly
Kieu Mai Ly vai Cua
...

trong tuong cua doan Saigon 3 thi Thanh Kim Hue vai Thi Hen va Thanh Dien vai Quan Huyen.

thuc su, DH thich Thi Hen cua Phuong Lien hon.

[auphuong]

CO 1 tuong NGUYET KHUYET do bachtuyet va ut tra on dong chung

[khuyenmap]

Với Tình Anh Bán Chiếu, Út Trà Ôn trở thành Vua vọng cổ và ông luôn đứng đầu trong các hãng băng đĩa. Cho đến bây giờ, vẫn chưa thấy một bài vọng cổ nào sóng đôi với một tên tuổi bền bỉ dường ấy, vượt lên cả quy luật phai tàn, để sống cùng những thế hệ kế tiếp trên con đường phát triển của vọng cổ. Út Trà Ôn đã là một tượng đài của nghệ thuật cải lương Miền Nam . Không hiểu sao giữa những nén nhang nghi ngút, chợt nhớ giọng trầm buồn ông tiễn đưa ai. Cái giọng man mác khói sương gắn vào câu hát nào thì câu đó chừng như khắc vào lòng người một điệu, hát mà làm cho người ta nhớ được lời bài hát, ăn sâu vào tâm khảm đâu dể mấy người.